31 maja – Światowy Dzień Bez Tytoniu
O ile zdrowszy byłby nasz świat, gdyby nie palenie tytoniu? Okazuje się, że znacznie. Na jednej z konferencji medycznej w Nowym Jorku, eksperci zapytani osobno, w jaki sposób możemy znacznie ograniczyć choroby cywilizacyjne, wszyscy zgodnie jako pierwszy czynnik wymienili wykluczenie palenia tytoniu. Jak zatem dym papierosowy (i nie tylko) wpływa na nasz organizm? W jaki sposób możemy uporać się z tym nałogiem? O tym w naszym artykule – zapraszamy do lektury.
Palenie tytoniu a jego toksyczność
Palenie wyrobów tytoniowych oraz wdychanie wszelkich substancji smolistych, nawet jeśli nie zawierają one tytoniu (jak np. e-papierosy, vaporyzatory itp.) prowadzą do uszkodzenia wielu narządów w naszym organizmie. To z kolei może wywoływać przewlekłe choroby płuc, serca, nowotwory, czy też cukrzycę. W ich następstwie w Polsce, co roku umiera ponad 70 tys. osób, a kolejne 8 tys. zgonów jest spowodowanych biernym paleniem. W Stanach Zjednoczonych śmiertelność wśród palaczy jest trzykrotnie wyższa niż wśród osób, które nigdy nie paliły. Dzieje się tak, ponieważ według American Lung Association papierosy zawierają około 600 szkodliwych składników – a gdy się spalają, wytwarzają ponad 7000 substancji chemicznych. Większość z nich jest toksycznych, a co najmniej 69 rakotwórczych.
W jaki sposób palenie tytoniu powoduje raka?
Wdychanie dymu papierosowego (ale nie tylko) zatruwa organizm w takim samym lub nawet większym stopniu niż inne używki – alkohol, narkotyki itp. To tak, jakby kilkanaście razy dziennie wdychać truciznę na własne życzenie. Palenie papierosów, e-papierosów i vapowanie uszkadza drogi oddechowe, pęcherzyki płucne i rzęski, które stanowią małe włosowate struktury zapobiegające przedostawaniu się brudu i śluzu do płuc. Powoduje to ich znaczne uszkodzenie i bezpowrotną utratę tkanki płucnej. Niesie to za sobą wiele poważnych konsekwencji zdrowotnych – niesprawność układu oddechowego zwiększa podatność na infekcje płuc, w tym gruźlicę, zapalenie płuc i zaostrzone ataki astmy. Degeneracja tkanki płucnej prowadzi do nowotworzenia, czyli powstawania komórek rakowych. Prawdopodobieństwo zachorowania na raka płuc u osób palących jest 20 razy większe niż u osób niepalących. Istnieje również udowodniony badaniami związek między paleniem a wieloma innymi rodzajami raka, w tym m.in. raka pęcherza, szyjki macicy, jelita grubego, przełyku, nerki, krtani, wątroby i wielu więcej. Przyczynę upatruje się w substancjach toksycznych zawartych w dymie tytoniowym, które uszkadzają DNA oraz utrudniają komórkom ich naprawę. Permanentne niszczenie DNA w komórce prowadzi do tworzenia się komórek rakowych i tym guzów nowotworowych.
Palenie tytoniu a inne choroby
Palenie może nasilać stany zapalne w całym organizmie i negatywnie wpływać na nasz układ odpornościowy. Sprawia, że jesteśmy bardziej podatni na choroby. Nikotyna negatywnie wpływa na nasz układ nerwowy – nie tylko go degraduje, ale również uzależnia nas psychicznie. Dociera do mózgu w ciągu kilku sekund i dodaje nam złudne poczucie przyjemności. Gdy tylko efekt zanika, sprawia, że czujemy się zmęczeni i pragniemy więcej. Fizyczne odstawienie nikotyny może upośledzać zdolność myślenia i wywoływać negatywne emocje, takie jak drażliwość, lęk, czy też depresja. Odstawienie może również powodować bóle głowy i problemy ze snem. Ale to nie wszystko – palenie papierosów znacznie wpływa na choroby serca i układu krwionośnego. Nikotyna powoduje zwężenie naczyń krwionośnych, co ogranicza przepływ krwi. Palenie powoduje nadciśnienie, osłabienie ścian naczyń krwionośnych i zwiększenie ryzyka powstawania zakrzepów. Czynniki te powodują rozwój miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca, zawału serca i udaru.
Palenie a wpływ na naszą skórę
Substancje toksycznie zawarte w dymie papierosowym i e-papierosowym nie są łaskawe także dla naszej skóry. Uszkodzenia komórek skórnych spowodowane toksycznością palenia, doprowadzają nie tylko do gorszego wyglądu skóry, ale i braku możliwości regeneracji. Skóra stale narażona na toksyny nie potrafi się bronić przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi, nie produkuje kolagenu, wysusza się i wyniszcza. Staje się ona wiotka, szara, pozbawiona jędrności i młodzieńczego blasku. Palenie doprowadza do przedwczesnego starzenia, powstawania licznych zmarszczek, opóźniania gojenia się ran, rozwoju łuszczycy i niektórych rodzajów raka skóry. Zwiększa ryzyko rozwoju raka płaskonabłonkowego (raka skóry) na ustach. Istnieje również związek między paleniem a łysieniem androgenowym.
Czy rzucenie palenie daje nadzieję na zdrowie?
Choć nie wszystkie skutki palenia są natychmiastowe, powikłania mogą trwać latami. Na szczęście rzucenie palenia może zmniejszyć ryzyko powstania wielu chorób. Jeśli zrobisz to natychmiast, Twój organizm wróci do pełnego zdrowia nawet w kilka lat! Nie jest to łatwe, jednak warto zgłosić się o pomoc w tej sprawie. Istnieje wiele skutecznych sposobów na rzucanie palenia, w tym ośrodki pomocy oraz wykwalifikowani specjaliści. Nie musisz być w gronie prawie 80 tys. osób umierających z powodu palenia!